คำถาม : อะไรคือฮุก่มของผู้ที่ตกมุรตัด (สิ้นสภาพจากการเป็นมุสลิม) แต่แล้วเขาก็กลับมาเข้ารับอิสลามอีกครั้ง เขาจะต้องเริ่มปฏิบัติศาสนกิจใหม่ทั้งหมดที่เขาได้พลาดไปจากรุก่นอิสลาม เช่นในเรื่อง ละหมาด , ถือศีลอด , การประกอบพิธีฮัจญ์ และอื่น ๆ หรือไม่ ? หรือว่าแค่การเตาบะฮ์ของเขาก็เพียงพอแล้ว จากนั้นก็ให้เริ่มปฏิบัติศาสนกิจรอบใหม่ได้เลย ?
คำตอบ ตามทัศนะที่ถูกต้องของบรรดานักวิชาการ ก็คือ : ผู้ที่ตกมุรตัด (ตกศาสนา) หากว่าเขาสำนึกผิดกลับเนื้อกลับตัวต่ออัลลอฮ์ (อย่างจริงใจ) แล้วเข้ารับอิสลามในรอบใหม่อีกครั้งในสภาพที่สำนึกผิดและพร้อมกลับตัวไปหาอัลลอฮ์ ; การงานทั้งหลายที่เขาได้กระทำไว้ก่อนที่จะตกศาสนา ถือว่าไม่จำเป็นจะต้องย้อนกลับไปทำใหม่ (เพื่อชดเชยใหม่) ; เพราะอัลลอฮ์ ตะอาลา ทรงกำหนดเงื่อนไขว่าการงานที่จะเป็นโมฆะเนื่องจากการตกศาสนาได้นั้น คือมนุษย์จะต้องเสียชีวิตไปในสภาพนั้นด้วย (คือจะต้องเสียชีวิตไปในสภาพที่ตกศาสนาด้วย ถึงจะทำให้การงานที่ทำมาเป็นโมฆะ)
ดังดำรัสของ อัลลอฮ์ ตะอาลา ที่ว่า : “และผู้ใดออกจากศาสนาอิสลาม แล้วตายลงในสภาพที่เป็นผู้ปฏิเสธศรัทธา แน่นอนว่า การงานของพวกเขาได้สูญเปล่าในโลกนี้และปรโลก และพวกเขาคือผู้ที่จะอยู่ในนรกตลอดกาล” (ซูเราะฮฺ อัลบะเกาะเราะฮ์ :217)
ดังนั้นเงื่อนไขที่จะทำให้การงานทั้งหลายเป็นโมฆะ นั่นคือการที่มนุษย์จะต้องคงอยู่ในสภาพที่ตกศาสนาไปจนกระทั่งเสียชีวิต จากโองการนี้จึงแสดงให้เห็นโดยนัยยะว่า หากว่าเขาสำนึกผิดกลับตัวต่ออัลลอฮ์ก่อนที่จะเสียชีวิต การงานของเขาที่ได้กระทำไว้ก่อนหน้านั้นยังคงถูกต้องและได้รับการตอบแทนจากอัลลอฮ์ – อินชาอัลลอฮ์
แหล่งที่มา; เชค ศอและฮ์ อัลเฟาซาน (หะฟิศ่อฮุ้ลลอฮ์) – มัจมัวอ์ฟะตาวา ของเชคศอและฮ์ อัลเฟาซาน (1/61)